İhtiyaçlarınızın Karşılanması Hakkı
İnsan olmanızdan kaynaklanan ve yaşamınızı sürdürebilmeniz için gereken gıda maddesi tüketebilme, barınma, giyinme, kuşanma her türlü hizmetten yararlanma gibi temel ve asgari ihtiyaçları işaret eden haklardır.
Güvenlik ve Güven Duyma Hakkı
Günümüz şartlarına bağlı olarak yaşamınızı sürdürebilmeniz ve sağlınızı korumanız açısından tehlikeli ve zararlı olabilecek her çeşit ürüne, hizmete, her ölçekteki üretim, süreç, metod ve prosedüre, aracı ve satıcı işletmelerin potansiyel ve/veya fiili tehlike doğurabilecek icraat ve risklerine karşı korunma hakkınızı ifade eder.
Bilgi Edinme Hakkı
Tüketici olarak isabetli karar verebilmeniz için yeterli, doğru, güncelliği açısından geçerli bilgi sahibi olma hakkımızdır.
Seçme Hakkı
Rekabetçi fiyatlarla size karşılaştırılabilir niteliklere sahip çok çeşit ürün ve hizmetin sunulmasının yanı sıra; çok çeşitlilik olmasa bile belirli alanlarda kabul edilebilir fiyat, yeterli kalite ve servis garantisi gibi unsurları içeren alternatifsiz bırakılmama hakkınızdır.
Sesinizi Duyurma (Temsil Edilme) Hakkı
Bu hakkın kapsamında, siyasi otoritenin sosyo-ekonomik politikalarını oluşturmasında dikkate alınmanız, etkili olmanız, kamu kuruluşlarının yanı sıra işletmelerde ve onları bir araya getiren meslek kuruluşlarında temsil edilmeniz gerektiğinde buralarda yer almanız, işletmelerin değişik etkinliklerinde (tüketici panelinden yeni ürün geliştirme çalışmalarına kadar) rol oynayıp görüş ve istek bildirebilmeniz bulunmaktadir.
Zararınızın Karşılanması Hakkı
Zarardan veya ihmalden kaynaklanan mağduriyetinizin giderilmesi hakkıdir. Bu hakkın kapsamında, kusurlu malların iadesi, değiştirilmesi, bu olanaksızsa bedelinin iadesinin sağlanması, kusurlu hizmetlerin kusurlarının giderilerek yenilenmesi, hukuki temellere dayanılarak tazminat ödenmesi hakkının düzenlenmesi, resmi kuruluşlarca hukuki ve moral desteğinin sağlanması gibi unsurlar yer almaktadır.
Eğitilme Hakkı bu hak, sorumlu ve bilinçli bir tüketici olabilmenize katkıda bulunmak amacıyla her seviyedeki eğitim-öğretim kurumlarında bilgilendirme ve eğitilme, ayrıca sosyal organizasyonlar ve basın-yayın organları aracılığı ile ilgili konularda aydınlatma, bilgilendirme gibi unsurları içermektedir.
Sağlıklı Bir Çevreye Sahip Olma Hakkı
Yaşamınızın kalitesini arttıracak fiziki bir çevreye sahip olabilme ve her türlü çevresel tehlikeden korunma hakkınızdır.
TÜKETİCİNİN KORUNMASI KANUNU
23 Şubat 1995 tarihinde TBMM’de kabul edilen 4077 Sayılı “Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun”, ekonominin gereklerine ve kamu yararına uygun olarak, tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemler almaya, tüketicilerin kendilerini korumaya yönelik girişimlerini özendirmeye ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri desteklemeye ilişkin hususları düzenliyor.
Kanuni Haklarımız Ayıplı Mal ve Hizmet
Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda belirtilen, satıcı tarafından vaat edilen standardında saptanan niteliğe veya miktarına aykırılıklardan, kullanım amacı bakımından değerini veya beklediğiniz yararları azaltan ya da ortadan kaldıran eksikliklerden birini taşımasi durumunda bu mal veya hizmet ayıplıdır. Satın aldığınız ürün ayıplı çıktığında teslim tarihinden itibaren 15 gün içinde satıcıya başvurarak değiştirme, bedelinin iadesi, ücretsiz onarımı, ayıbin neden olduğu değer kaybının ürün bedelinden indirimi seçeneklerinden birini talep edebilirsiniz. Satın aldığınız malın ayıbı gizli nitelikte ise hakkınızı aramak için kanuni süre 2 yıldır.
Taksitli Satışlar
Taksitli satışlardan doğan borçlarınızın tamamını veya bir kısmını önceden ödeme hakkına sahipsiniz. Bu durumda satıcı ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür. Mal veya hizmetin, satıcı ile aranızda yazılı olarak belirlenen toplam satış fiyatı hiçbir şekilde arttırılamaz.
Kampanyalı Satışlar
Bu tür satışlarda ilan ve taahhüt edilen mal veya hizmetle ilgili olarak; teslimatın zamanında yapılmaması, fiyat, nitelik ve miktarında sözleşmeye aykırı davranılması gibi durumlarda satıcı, bayii, acenta, temsilci, imalatçı, üretici, ithalatçı birlikte ve zincirleme olarak sorumludur.
Kapıdan Satışlar
Satıcının evinize veya işyerinize gelerek yaptığı satıştan sonra 7 gün içinde mali hiçbir gerekçe göstermeden reddetme hakkına sahipsiniz. Bu durumda satıcı, almış olduğu bedeli ve sizi borç altına sokan her türlü belgeyi 10 gün içinde iade etmekle yükümlüdür.
Tüketici Kredisi
Banka ve benzeri finans kuruluşları, tüketiciye sözleşme vermek zorundadır. Sözleşme süresi içinde kredi şartları tüketici aleyhine değiştirilemez. Tüketici, kredisinden doğan borçların tamamını veya bir kısmını önceden öderse, banka gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür.
İndirimli satışlarda, malın alış veya imalat fiyatıyla indirimli satış fiyatının da etikette ya da fiyat listelerinde gösterilmesi zorunludur.
Garanti Belgesi
Bakanlıkça belirlenen sanayi mallarının garanti belgesi ile satılması zorunludur. Garanti süresi malın teslim tarihinde başlar ve en az 1 yıldır. Satıcı, garanti süresi içinde arızalanan malı hiçbir ücret talep etmeden onarma ile yükümlüdür.
Garanti süresi içinde sürekli arızalar nedeniyle maldan yararlanılamaması durumunda tüketici malın yenisi ile değiştirilmesini talep edebilir. Satıcı bu talebi reddedemez.
Tanıtma ve Kullanım Kılavuzu
Bakanlıkça belirlenen, gerek yurtiçinde üretilen, gerekse ithal edilen sanayi mallarının bakım, onarım ve kullanımını belirten Türkçe tanıtım ve kullanma kılavuzlarıyla birlikte satılması zorunludur.
Servis Hizmetleri
İthalatçı ve imalatçılar, sattiklari sanayi malları için o malın bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü süresince bakım, onarım ve servis hizmetlerini yürütecek istasyonları kurmak ve yeterli teknisyen kadrosuyla yedek parça stoğu bulundurmak zorundadır.
Mevzuat gereği sanayi mamülü ithal eden firmalar, yetkili servis kurmak ve bunun için TSE’den Hizmet Yeterlilik Belgesi almak mecburiyetindedir.
Tüketici, mağdur olmamak için TSE Hizmet Yeterlilik Belgeli yetkili servisleri tercih etmeli ve gerektiğinde servislerden yetkili olup olmadıklarına dair belge / kimlik istemelidir.
BIR SORUNLA KARŞILAŞTIĞINIZDA NE YAPMALISINIZ?
Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 22. maddesi gereği her il ve ilçe merkezinde Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri kurulmustur. Bu heyetler, tüketiciler ile satıcılar arasında ayıplı mal ve hizmetlerden doğan anlaşmazlıklara bakmakla görevli ve yetkilidir. Herhangi bir sorunla karşılaştğınızda, mal veya hizmeti satın aldığınız satıcının bulunduğu ilçedeki Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’ne başvurabilirsiniz.
Kapıdan satışlardaki anlaşmazlıklarda ise tüketicinin bulunduğu yerdeki Hakem Heyeti’ne başvurulur. Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri başvurunuzu en geç 1 ay içinde ücretsiz olarak değerlendirir ve karara bağlar.
Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri’nin vereceği kararlar Tüketici Mahkemeleri’nde kanıt olarak ileri sürülebilir. Uyuşmazlık konusu mal veya hizmet bedeli Beş Milyon TL’yi aşmıyorsa, Hakem Heyetlerince verilmiş bir karar olmadan Tüketici Mahkemelerine başvurulamaz.
STANDARDİZASYON
Herhangi bir faaliyette bulunan bütün tarafların katkı ve işbirliği ile ekonomik bir fayda sağlamak üzere belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemine standardizasyon denir. Standardizasyon çalısması sonucunda ortaya çıkan belge, döküman ve esere ise standart adı verilir. Yalnızca Türk Standartları tarafından kabul edilen standartlar, Türk Standardı’dır.
Üreticiye Faydaları
Ekonomiye Faydaları
Tüketiciye Faydaları
İşaretleri Tanıyor musunuz?
TSE markası bir ürünün üzerinde veya ambalajinda TSE markası varsa, o ürün ilgili Türk Standardı’na uygun olarak üretilip piyasaya sunulmuştur.
TSEK Markası
TSEK markası, henüz Türk Standardı hazırlanmamış malların üzerinde veya ambalajında bulunur. Bu ürünlerin uluslararası veya diğer ülkelerin standartlarına ya da Türk Standartları Enstitüsü tarafından kabul edilen teknik özelliklere uygun olarak üretilip piyasaya sunulduğunu gösterir.
TS İşareti
TS işareti yanında yer alan sayı (örnegin: TS4600), o ürünün TSE tarafından belgelendirildiği anlamına gelmez. Üretici firmanın, ürününü Türk Standartları’na uygun olarak ürettiğine ilişkin beyanıdır. TSE tarafından herhangi bir garanti söz konusu değildir.
Hizmet Yeterlilik Belgesi
Hizmet üreten sektörlerde, işyerleri, kurum veya kuruluşların verdiği hizmetlerin kalitesinin ve yeterliliğinin ilgili Türk Standartları’na veya belirlenen diğer kriterlere uygunluğunu kanıtlayan belgedir. Bu belge, tüketiciye verilecek hizmetlerin yanı sıra o işyerinin mevzuata uygunluğunu, olanaklarının yeterliliğini gösterir.
Çevre Yönetim Sistem Belgesi
Çevre; faaliyet, ürün ve hizmetlerin çevre üzerindeki etkilerini kontrol altında tutmak, çevreyle ilgili icraat ve başarıların değerlendirilmesi amacıyla çevreye yönetim standartları, ekonomik ve çevreye yönelik amaçlarına ulaşabilmeleri konusunda kuruluşlara yardımcı olmak için, yönetim gerekleriyle bütünleştirilmiş olan etkin bir çevre yönetim sisteminin başlıca unsurlarını sağlama niyetiyle düzenlenmiştir.
BARKOD NEDİR?
Barkod (çizgi kod), başta bakkaliye olmak üzere hemen her türlü malın numaralandırılmasında kullanılmaktadır. Sistemde, bir üreticinin her bir ürününün belirli bir numarası vardır. Bu rakamlar, paralel çizgiler ve farklı genişlikte boşluklar serisi ile çizgi kod işaretleri olarak genellikle ambalaj üzerine basılır. Sistem, kaynağına ve geldiği yere bakılmaksızın her tür ticari eşyanın belirli bir şekilde tanımlanmasını garanti eder. Böylece malların serbest dolaşımına yardımcı olur.
CE İşareti
CE işareti; Avrupa Birliği ülkelerinde malların serbest dolaşımının gerçekleşmesi amacıyla Yeni Yaklaşım Direktifleri ve Küresel Yaklaşım Politikaları çerçevesinde 1989 yılından itibaren ürünlerde yer almaya başlayan resmi bir işarettir ve bütün AB ülkelerinde geçerlidir.
Bu işaret, direktif kapsamındaki mamullerin; kişilerin, hayvanların, malların güvenliğini tehlikeye sokmadığının, çevreye zarar vermediğinin ve tüketiciyi koruduğunun üretici tarafından beyan edildiğini belirtir.
CE işareti kesinlikle bir kalite markası değildir. TSE veya TSEK markası yerine kullanılamaz.
KALİTE NEDİR?
Kalite, bir ürün veya hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılama kabiliyetine dayanan özelliklerin toplamıdır.
Bir ülkenin kalkınmışlık düzeyinin en inandırıcı kanıtı, kuşkusuz ürettiği mal ve hizmetin kalitesidir. Birçok farklı tanımı bulunan kalite, TS-EN-ISO 9000 Kalite Standartları Serisi’nde “Amaca uygunluk ve kullanımda güvenlik” şeklinde tanımlanmiştir.
ISO 9000 Nedir?
Kalite konusunda ülkemizde ulusal ve uluslararası kuruluşlar faaliyet göstermektedir. Bunlar başta ISO 9000 ve Toplam Kalite Yönetimi olmak üzere kalite ve ilgili konularda eğitim, danışmanlık ve ISO 9000 Kalite Sistem Belgelendirmesi hizmetleri vermektedir. ISO 9000 Standardı, 1987 yılında Uluslararası Standart Kuruluşu’nca (ISO), uluslararası standart olarak onaylayıp yayınlanan ve halen AT ülkelerinde uygulanmakta olan bir Uluslararası Kalite Standartları Serisi’dir.
ISO 9000 Standartları Serisi
Bu standartlar, ürün ve hizmet veren kuruluşlar ve onların müşterileri tarafından bir sözleşme şartı olarak veya kuruluşta kaliteye önem verildiğini ve kalite şartlarının karşılanabileceğini, müşteriye kanıtlayacak kalite sisteminin kurulması, yazılı hale getirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması amacıyla kullanılmaktadır.
BAŞVURABİLECEĞİNİZ TELEFONLAR
Türk Standartları Enstitüsü (Ankara)
Tel (312) 418 01 41
Faks (312) 425 43 50
Türk Standartları Enstitüsü (Izmir)
Tel (212) 252 43 10
Faks (212) 249 57 99
Tüm Tüketicileri Koruma Derneği
Tel (212) 525 68 32
Tüketiciyi Koruma Derneği
Tel (216) 349 85 10
Tüketiciyi Koruma Derneği Bodrum Şubesi
Tel: (252) 313 18 18
Bodrum Ticaret Odasi
Tel: (252) 316 14 12
Bodrum Belediyesi Halkla İlişkiler Departmanı
Tel: (252) 3161009
Muğla Valiliği
Tel: (252) 214 31 81